Het nut van de kruisverenigingen

© Rode Kruis

Luc Pauwels

Kruisverenigingen zijn medische hulpdiensten gericht op het verzorgen van zieken en gewonden en de preventie van ziektes. Het denken en doen van de kruisverenigingen staat ook aan de basis van de huidige wijkverpleging en thuiszorg.

De bekendste kruisvereniging is het Rode Kruis, de oudste is de Orde van Malta, opgericht in 1048 in Jeruzalem.

De Soevereine Militaire Orde van Malta (SMOM) is een katholieke lekenorde, traditioneel van militaire, ridderlijke en nobele aard. De Orde van Malta beschikt niet meer over een eigen grondgebied. De Maltezer Orde is actief in meer dan 120 landen, op het gebied van ziekenzorg en hulpverlening bij rampen en oorlogen. De orde beheert vele ziekenhuizen en ambulancediensten. In veel landen zijn eigen Maltezer hulporganisaties.

Ze heeft in 2019 zo'n 13.500 leden die in hun werkzaamheden worden bijgestaan door ca. 80.000 vrijwilligers en 42.000 betaalde medewerkers, hoofdzakelijk medisch personeel. De Belgische afdeling heeft 270 leden en ongeveer 800 vrijwilligers die diverse taken uitvoeren om zieken en armen te helpen.

De zetel en kanselarij zijn gevestigd in de Huart Hamoirlaan 43 in 1030 Schaarbeek. Telefoon: 02 252 30 72. Zie verder op https://www.ordevanmaltabelgie.org/nl/index  

Het Rode Kruis is een wereldwijde hulpverleningsorganisatie met zeven basisbeginselen: menslievendheid, neutraliteit, onpartijdigheid, onafhankelijkheid, vrijwilligheid, eenheid en universaliteit. Deze beginselen vormen de grondslag voor de activiteiten van het Rode Kruis en worden weerspiegeld in alle acties van zijn vrijwilligers. Het Rode Kruis is met bijna 100 miljoen leden, vrijwilligers en supporters en 192 nationale organisaties de grootste humanitaire organisatie in de wereld.

Het Internationale Rode Kruis werd in 1864 opgericht door Henri Dunant (1828–1910), een Zwitserse bankier. De Belgische afdeling van het Rode Kruis is de oudste Rodekruisvereniging ter wereld: ze werd opgericht op 4 februari 1864 kort na de Internationale Conferenties van Genève, onder impuls van Dr. A. Uytterhoeven. Alles over het Rode Kruis-Vlaanderen vind je op https://www.rodekruis.be/ Voor het Rode Kruis in je buurt ga je best naar https://www.rodekruis.be/wie-zijn-we/onze-aanwezigheid-in-vlaanderen/  

Het Rode Kruis-Vlaanderen is gevestigd in de Motstraat 40, 2800 Mechelen. Telefoon: 015 44 33 22

Het Wit-Gele Kruis is in België de grootste thuisverplegingsorganisatie, voornamelijk actief in Vlaanderen. Het wit en geel zijn een verwijzing naar de pauselijke kleuren, zoals die ook in de vlag van Vaticaanstad voorkomen. Het is op 13 november 1937 opgericht te Gent door de arts Henri van de Putte en de jezuïet Jozef Bogaerts.

Het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen vzw is gevestigd in de Frontispiesstraat 8 bus 1.2, 1000 Brussel. Telefoon 02 739 35 11. Zie ook https://www.witgelekruis.be/contacteer-ons  en wgk@vlaanderen.wgk.be  (algemene vragen, niet voor zorg)

Het Vlaamse Kruis (afkorting: HVK) is een Vlaamse hulpverleningsorganisatie en vzw die op 20 oktober 1927 werd opgericht als tegenhanger van het Belgische Rode Kruis, een toen overwegend Franstalige organisatie. De Eerste Wereldoorlog verduidelijkte de nood aan degelijke medische verzorging, met daarbij en het verlangen naar de Nederlandse taal als communicatiemiddel. Het Vlaamse Kruis werd opgericht om aan deze wensen tegemoet te komen. De organisatie spitst zich vooral toe op preventieve EHBO-posten op allerlei evenementen.

Het Vlaamse Kruis heeft afdelingen en kernen verspreid over heel Vlaanderen met vele honderden vrijwilligers. De hoofdzetel is gevestigd op de Antwerpsesteenweg 261/3, 2800 Mechelen. Telefoon: 015 27 61 00. Voor patiëntenvervoer: 078 31 31 31.

E-post: hz@hvk.be  Website https://www.hvk.be/  

Aan het eind van de twintigste eeuw werden in Vlaanderen verschillende regionale overlegorganen opgericht, waarin per streek de belangrijkste thuiszorgactoren actief zijn. Deze samenwerkingsvorm staat bekend als SamenwerkingsInitiatief Thuiszorg (SIT). Hierin participeren ook huisartsen. Het doel van deze instellingen is om hun werking zo veel mogelijk op elkaar af te stemmen en zo de lokale thuiszorg voortdurend te evalueren en te optimaliseren.

Een buitenbeentje is het Blauwe Kruis, dat zich uitsluiten met dieren bezighoudt.

Het Blauwe Kruis van België is een vzw die zich inzet voor dierenwelzijn en de bescherming van de natuur, opgericht in 1914. De vereniging is aanwezig in de drie gewesten van België met vier dierenasielen in Vorst, Floriffoux, Lommel en Wommelgem. De missie van het Blauwe Kruis is het helpen van achtergelaten, gewonde of zieke dieren die in beslag zijn genomen door de politie of de regionale dierenwelzijnsdienst door ze een plek te bieden waar ze veilig, gevoed en verzorgd worden. De zetel bevindt zich in de Zijdeweverijstraat 170, 1190 Brussel. Telefoon: 02 378 45 20. administratie@blauwe-kruis.be  Zie verder op https://www.blauwe-kruis.be/

Hoe kijkt het recht?

Het recht heeft voorzien dat indien je als burger om gezondheidsredenen in aanraking komt met medische hulpverleners je als patiënt over een aantal afdwingbare rechten beschikt. De Wet op de Patiëntenrechten in België van kracht sinds 2002 - en grondig vernieuwd in 2024 - regelt de rechten van patiënten in het gezondheidsrecht en voorziet negen Patiëntenrechten:

1. Recht op kwaliteitsvolle en doelgerichte zorg afgestemd op jouw waarden, wensen en levensdoelen.

2. Recht op vrije keuze van zorgverlener en mogelijkheid om te veranderen.

3. Recht op volledige, begrijpelijke informatie over je gezondheidstoestand en behandeling

4. Recht op geïnformeerde toestemming: je beslist zelf over elke medische tussenkomst.

5. Recht op toegang tot je patiëntendossier, inclusief recht op uitleg en elektronische inzage met zichtbaarheid van persoonlijke notities van zorgverleners.

6. Recht op privacy en bescherming van je persoonlijke levenssfeer.

7. Recht op het indienen van een klacht bij een ombudsdienst indien je ontevreden bent over de toegediende zorg.

8. Recht op bijstand door één of meerdere vertrouwenspersonen die je mag meenemen bij gesprekken en behandelingen.

9. Recht op pijnbehandeling.